Sima Post
  • होम
  • मुख्य समाचार
  • कोभिड-१९ अपडेट
  • देश
    • प्रदेश १
    • मधेश प्रदेश
    • बागमती प्रदेश
    • कर्णाली प्रदेश
    • लुम्बिनी प्रदेश
    • गण्डकी प्रदेश
    • सुदूरपश्चिम प्रदेश
  • राजनीति
  • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • कृषि
    • दुर्घटना
    • स्वास्थ्य
    • विज्ञान/प्राविधि
  • अन्तराष्ट्रिय
  • अर्थ/वाणीज्य
  • खेलकुद
  • मनोरञ्जन
  • विचार
  • अन्य
    • शिक्षा
    • पत्र-पत्रिका
    • जीवन शैली
    • फोटो ग्यलरी
  • होम
  • मुख्य समाचार
  • कोभिड-१९ अपडेट
  • देश
    • प्रदेश १
    • मधेश प्रदेश
    • बागमती प्रदेश
    • कर्णाली प्रदेश
    • लुम्बिनी प्रदेश
    • गण्डकी प्रदेश
    • सुदूरपश्चिम प्रदेश
  • राजनीति
  • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • कृषि
    • दुर्घटना
    • स्वास्थ्य
    • विज्ञान/प्राविधि
  • अन्तराष्ट्रिय
  • अर्थ/वाणीज्य
  • खेलकुद
  • मनोरञ्जन
  • विचार
  • अन्य
    • शिक्षा
    • पत्र-पत्रिका
    • जीवन शैली
    • फोटो ग्यलरी
No Result
View All Result
Sima Post
No Result
View All Result

चिनियाँ दादागिरीका कारण छिमेकी देश सङ बिग्रीदो सम्बन्ध ; के युद्ध हुने खतरा ?

न्युजडेस्क न्युजडेस्क
३१ आश्विन २०७८, आईतवार
चिनियाँ दादागिरीका कारण छिमेकी देश सङ बिग्रीदो सम्बन्ध ; के युद्ध हुने खतरा ?
38
SHARES
118
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

चीनले पछिल्लो समय अनपेक्षित रुपमा ताइवानको आकाशमा लडाकु विमान उडाउने क्रम तीव्र बनायो । अक्टोबरसम्म मात्रै ६०० भन्दा बढी चिनियाँ विमान ताइवानको आकाशमा उडिसकेका थिए । जबकि, अघिल्लो एक वर्ष भरमा ३ सयभन्दा केही बढी विमान उडेका थिए । यस्तैमा चीनले ‘आवश्यक परेमा’ ताइवानलाई बलपूर्वक नियन्त्रणमा लिने प्रतिक्रिया दिइसकेको छ ।चिनको लागि चेतावनी ; अमेरिका, जापान, अष्ट्रेलिया र भारतको संयुक्त सैन्य अभ्यास जारी

अनपेक्षित रुपमा ताइवानको रक्षा क्षेत्रभित्र चीनले लडाकु विमान पठाइरहँदा ताइवानले निरन्तर विरोध गर्दै आएको छ । ताइवानका अधिकारीहरुले चीनसाग लड्न तयार रहेको चेतावनी दिएका छन् । ताइवानी अधिकारीहरुका अनुसार चीनसँगको सम्बन्ध ४० वर्षयता सबैभन्दा बिग्रिएको हो ।
अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमा यस्तो पनि बहस हुँदैछ कि, चीनले ताइवानलाई कब्जामा लिन्छ वा लिँदैन भन्दा पनि चीनले ताइवानलाई कहिले नियन्त्रणमा लिन्छ भन्ने बहस सुरु हुन थालेको छ । ताइवान र चीनको लडाइामा यी दुई देशमात्रै छैनन् । यहाँ कुनै न कुनै रुपमा अमेरिका पनि जोडिएर आउँछ ।
विश्लेषकहरुका अनुसार चीनको बढ्दो सैन्य गतिविधिका बीच अब चीन र ताइवानबीच युद्ध नभएर ताइवानबारे चीन र अमेरिकाबीच युद्ध हुनसक्छ । यो त्रिपक्षीय जटिल सम्बन्धलाई हेर्दा एउटा यथार्थ खुल्दैछ । त्यो हो, दुई शक्तिशाली देशका रणनीतिक स्वार्थको चेपुवामा चाहेर वा नचाहेर ताइवान फस्दैछ ।चीनलाई ताइवानी राष्ट्रपति साइ यिङ वेनले दिए कडा जवाफ कुनै हालमा नझुक्ने चेतावनी
चीन र ताइवान
चीन ताइवानलाई आफ्नै भूभाग ठान्ने गर्छ । र यस क्षेत्रको सुरक्षा दायित्व चीनकै जिम्मेवारी भएको भन्दै चिनियाँ अधिकारीहरु भन्ने गर्छन् । त्यसो त, ताइवानले एक अलग राष्ट्रको रुपमा विश्व समुदायमा पहिचान नै बनाइसकेको छैन । अर्थात् चीनसँग ताइवानको ‘एक देश दुई प्रशासन’को सम्बन्ध रहिआएको छ ।
यसबीचमा ताइवानले स्वतन्त्रता अभ्यास गर्न खोजे पनि ताइवानकी राष्ट्रपति साइ इङ वेनले राष्ट्रपतिमा निर्वाचित बनेपछि चिनियाँ कानुनअनुसार नै शपथ ग्रहण गरेकी थिइन् । पछिल्लो पटक २०१६ मा साइ राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएपछि नै चीन र ताइवानबीच सम्बन्ध थप चिसिएको हो ।
साइ स्वतन्त्र ताइवानको वकालत गर्दैआएकी छन् । चिनियाँ नेताहरु भने त्यसको विपरीत ताइवानलाई चीनभित्रै गाभ्ने सपना देख्दैछन् । यही विपरीत एजेन्डाबीच चीन र ताइवान थप द्वन्द्वतिर उन्मुख छन् । चीनले पछिल्लो समय यति धेरै सैन्य लगानी बढाएको छ कि, जुन ताइवानको भन्दा १५ गुणा बढी हो ।
चीनमा १९४० को दशकमा गृहयुद्ध हुँदा ताइवान विभाजित बनेको हो । १९४९ मा माओत्सेतुङका कम्युनिस्ट सैनिकहरुबाट कुटिएपछि च्याङ काई सेकका सैनिकहरु भगेर ताइवान पुगेका थिए । तिनै सैनिकहरुबाट ताइवानमा धेरै वर्ष शासन गर्न थाल्यो । तर पछि राष्ट्रपति ली तेङ हुईले ताइवानमा प्रजातन्त्र अभ्यास सुरु गराएका हुन् । प्रजातान्त्रिक व्यवस्थामा लगेकाले ली तेङ हुईलाई ताइवानका प्रजातन्त्रका पिता समेत भनिन्छ । ताइवानमा प्रजातन्त्रको अभ्यास परिपक्व हुँदै जाँदा चीनसँग स्वतन्त्रताको आवाज पनि बढ्न थालेको छ ।
यद्यपि स्वतन्त्र ताइवानभन्दा पनि यथास्थितिको ताइवान नै कायम राख्न खोज्नेहरुको समूह ठूलो छ । २०२० मा ताइवानको नेश्नल चेङसी विश्वविद्यालयले गराएको सर्वेक्षणअनुसार यथास्थितिको ताइवान चाहनेहरु भारी मतान्तरले बहुमतमा छन् ।
तर अति सानो समूह मात्रै स्वतन्त्रता चाहन्छ । त्यही स्वतन्त्रता यतिबेला चीनका लागि बोझिलो बन्दैछ । ताइवानमा स्वतन्त्रताको आवाज चर्को बनिरहँदा चीनले भने ताइवानमाथि आक्रमण गर्नसक्ने अड्कलबाजी भइरहेका छन् ।
पछिल्लो समय चीनले ताइवान कब्जा गर्छ वा गर्दैन भन्ने बहस भइरहेको छैन । बरु चीनले कहिले कब्जा गर्ला भन्ने चाहिँ बहसको विषय बन्दैछ । तर ताइवानमा गरिएका केही सर्वेक्षणले भने तत्कालै चीनले आक्रमण गर्ने सम्भावना नरहेको धेरैको बुझाइ थियो । चीनले ताइवानमाथि गर्दैआएको व्यवहारबारे जेजस्ता टीप्पणी र विश्लेषण भएका छन्, त्यस्तैगरी चीनले तत्कालै आक्रमण गर्नसक्ने कुनै सम्भावना छैन । चीन ताइवानमा आक्रमणमै उत्रियो भने त्यसले विश्वशक्ति बन्न द्रुतमार्गमा रहेको चीनलाई आक्रमणको निर्णयले थप जोखिमतिर धकेल्नेछ । फेरि ताइवानमा हमला गर्नु भनेको अमेरिका र अष्ट्रेलियालाई निम्त्याउनु पनि हो । यस्ता जोखिमबारे पनि चीन सचेत नै छ ।
अमेरिका र ताइवान
ताइवान अमेरिकाको नवौा ठूलो व्यापारिक साझेदार मुलुक हो भने ताइवानका लागि अमेरिका दोस्रो ठूलो व्यापारिक साझेदारी भएको देश । अमेरिकाले ताइवानलाई कुनै विकास सहायता नदिएर व्यापारिक सम्बन्ध स्थापित राखेको छ । जसअन्तर्गत अमेरिकाले १८ बिलियन डलरको हतियार ताइवानलाई बिक्री गर्‍यो । साथै ताइवानमा दूतावास समेत तयार भयो ।
हाल ताइवान अमेरिकासाग अनपेक्षित रुपमा निकट देखिए पनि यी दुई देशबीच औपचारिक सम्बन्ध भने छैन । अमेरिकाले ताइवानसाग अनौपचारिक सम्बन्धका लागि नै मित्रता अघि बढाएको हो । यसैलाई ‘विशेष अनौपचारिक सम्बन्ध’ भनिएको छ । त्यसो त, १९९६ मा चीनसँग ताइवानको सम्बन्ध बिग्रिँदा त्यहाँ अमेरिकाले नै लडाकु विमान पठाएर चीनलाई रोकेको थियो । यद्यपि अमेरिका एक चीन नीतिकै पक्षमा रहँदैआएको छ ।
दुई देशबीचको अर्को सम्बन्ध भनेको अमेरिकाले ताइवानलाई हतियार बिक्री गर्दै आएको छ । अमेरिकामा डोनल्ड ट्रम्प राष्ट्रपति बनेपछि ताइवानसँग अमेरिकाले गहिरो सम्बन्ध स्थापित गरे ।
ट्रम्पले आफ्नो कार्यकालमा ताइवानकी राष्ट्रपति साई इङ वेनसँग टेलिफोनमार्फत कुराकानी गरेका थिए । जुन कुराकानीलाई दुई पक्षबीच १९७९ पछि भएको ‘उच्चतम स्तरको संवाद’ भनिएको छ ।
ताइवानसँग ट्रम्पले सुरु गरेको सम्बन्धलाई जो बाइडेनले पनि निरन्तरता दिए । बाइडेन त्यस्ता राष्ट्रपति हुन् जसले उद्घाटन समारोहमा पहिलोपटक ताइवानीलाई प्रवेश गराए । अर्कोतर्फ ताइवानमा ३० हजार अमेरिकी सैनिक तैनाथ छन् भन्ने कुराले चर्चा पाउने गर्छ । अमेरिकी रक्षा मन्त्रालयका अधिकारीले समेत गत महिना ताइवानमा ३० हजार अमेरिकी सैनिक रहेको प्रतिक्रिया दिएका थिए । ताइवानले भने यस्तो कुरालाई सार्वजनिक रुपमा स्वीकार गरेको छैन । न त ताइवानले यसबारे स्पष्ट धारणा नै राखेको छ ।
अमेरिकासँग ताइवानको सम्बन्धलाई लिएर चीन भने सधैं सशंकित हुनेगर्छ । ताइवानकै विषयलाई लिएर चीन र अमेरिकाबीच युद्ध भड्किनसक्ने विशेषज्ञहरुको तर्क रहँदै आएको छ । अमेरिकी रक्षा विभागले २०२० मा सार्वजनिक गरेको एक रिपोर्टअनुसार चिनियाँ सेना तथा जनमुक्ति सेना ताइवानलाई गाभ्ने तयारी गरिरहेका छन् । अर्थात्, यसको अर्थ, चीनले ताइवानमाथि कब्जा वा हमलाको तयारी गरिरहेको कुरा अमेरिकाले नै स्वीकार गरिरहेको छ । तर चीनले १० वर्षभन्दा अघि नै ताइवानमाथि आक्रमण गर्नेमा धेरैजसो विशेषज्ञहरु सहमत देखिँदैनन् । यदी चीन र अमेरिकाबीच युद्ध भएमा त्यहाँ दुई वा तीन देशमात्रै नभएर अष्ट्रेलियासहित अरु थुप्रै देश प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रुपमा सामेल हुनसक्ने देखिन्छ ।
जसले सिंगो विश्वलाई नै प्रभावित पार्ने निश्चित छ । चीन, अमेरिका र ताइवानबीचको सम्बन्ध वा शक्ति संघर्ष कसरी अगाडि बढ्ला भन्ने कुरा ताइवानले आन्तरिक स्वतन्त्रताको आन्दोलन र अमेरिकासागको सम्बन्ध कति सन्तुलित बनाउादै लैजानेछ भन्ने कुराले पनि निर्धारण गर्नेछ । यहाा चीन र अमेरिकाको शक्ति संघर्षमात्रै नभएर ताइवानको भूमिका पनि महत्वपूर्ण मानिन्छ । ताइवान सानो र कमजोर देश भए पनि अमेरिका र चीनसाँगको सन्तुलित सम्बन्ध कायम राख्नुपर्ने उसको दायित्व हो ।
(एजेन्सीहरुको सहयोगबाट ईकान्तिपुर



यो पनि पढ्नुहोला !

भारतिय मोटरसाइकल सहित१८ मोबाइल पक्राउ
BannerNews

भारतिय मोटरसाइकल सहित१८ मोबाइल पक्राउ

३१ आश्विन २०७८, आईतवार
स्थानीय सरकारको बजेट निर्माणमा सहकारिता, समन्वय र सहअस्तित्व आवस्यकता
BannerNews

स्थानीय सरकारको बजेट निर्माणमा सहकारिता, समन्वय र सहअस्तित्व आवस्यकता

३१ आश्विन २०७८, आईतवार
आन्दोलनरत शिक्षक र सरकारबीच ७ बुँदे सहमति
BannerNews

आन्दोलनरत शिक्षक र सरकारबीच ७ बुँदे सहमति

३१ आश्विन २०७८, आईतवार
सिरहामा प्रहरी खानामा बेस्त,थुनुवा फरार
अन्य

सिरहामा प्रहरी खानामा बेस्त,थुनुवा फरार

३१ आश्विन २०७८, आईतवार
नबराजपुरको पोखरी विवाद उत्कर्षमा
BannerNews

नबराजपुरको पोखरी विवाद उत्कर्षमा

३१ आश्विन २०७८, आईतवार
बलाजी भोजनालयको खानाले सिरहाको अधा दर्जन पत्रकार बिरामी
BannerNews

बलाजी भोजनालयको खानाले सिरहाको अधा दर्जन पत्रकार बिरामी

३१ आश्विन २०७८, आईतवार
Next Post
सरकार लाई भात्री संगठन खारेज गर्न चुनौती : इन्जिनियर यादव

सरकार लाई भात्री संगठन खारेज गर्न चुनौती : इन्जिनियर यादव

आफ्नो प्रतिक्रिया दिनुहोस् !

ताजा समाचार

जिल्ला उधोग बाणिज्य संघको ३४ औ वार्षिक साधरन साभा सम्पन्न

जिल्ला उधोग बाणिज्य संघको ३४ औ वार्षिक साधरन साभा सम्पन्न

5 days अफिले
भारतिय मोटरसाइकल सहित१८ मोबाइल पक्राउ

भारतिय मोटरसाइकल सहित१८ मोबाइल पक्राउ

6 days अफिले
स्थानीय सरकारको बजेट निर्माणमा सहकारिता, समन्वय र सहअस्तित्व आवस्यकता

स्थानीय सरकारको बजेट निर्माणमा सहकारिता, समन्वय र सहअस्तित्व आवस्यकता

6 days अफिले
आन्दोलनरत शिक्षक र सरकारबीच ७ बुँदे सहमति

आन्दोलनरत शिक्षक र सरकारबीच ७ बुँदे सहमति

1 week अफिले

विद्युतको पोलमा मोटरसाईकल ठोक्किदा चालक गम्भीर घाइते

2 months अफिले

लहान नगरपालिका-१२, सिरहा
+९७७-९८४२८३५०३४, +९७७-९८११७५३२४९
वेवसाइट:- www.simapost.com
ईमेल: [email protected]
[email protected]
प्रकाशक:- मुकेश कुमार यादव

प्रधान सम्पादक:- देव कुमार यादव
सम्पर्क नं.:-+९७७-९८५२८३०८६७
सम्पादक:- सुरेश कुमार यादव
सम्पर्क नं.:- +९७७-९८६२९९९५५४
न्युज डेस्क:- लाल बिहारी यादव
सम्पर्क नं.:- +९७७-९८०४७०५८३६

  • Privacy Policy

© Sima Post || All right Reserved || Powered By ProTech Media

No Result
View All Result
  • होम
  • मुख्य समाचार
  • कोभिड-१९ अपडेट
  • देश
    • प्रदेश १
    • मधेश प्रदेश
    • बागमती प्रदेश
    • कर्णाली प्रदेश
    • लुम्बिनी प्रदेश
    • गण्डकी प्रदेश
    • सुदूरपश्चिम प्रदेश
  • राजनीति
  • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • कृषि
    • दुर्घटना
    • स्वास्थ्य
    • विज्ञान/प्राविधि
  • अन्तराष्ट्रिय
  • अर्थ/वाणीज्य
  • खेलकुद
  • मनोरञ्जन
  • विचार
  • अन्य
    • शिक्षा
    • पत्र-पत्रिका
    • जीवन शैली
    • फोटो ग्यलरी