भारतविरुद्धको खराब चिनियाँ कूटनीतिक खेल

विजय सिंह १५ असार, काठमाडौं । भारतविरुद्ध चिनियाँ आक्रोश कुटनीति र सैन्य दुबै पक्षबाट स्पष्ट देख्‍न सकिन्छ । सन् २०२० को अप्रिलदेखि चीनले सीमा क्षेत्रमा ठूलो संख्यामा सैन्य अभ्यास गरिरहेको सिंगो विश्वले नै हेरिरहेको छ । 
चीनले त्यहाँ सैन्य अभ्यासमात्रै होइन कि सन् १९९६ को सम्झौता र त्यसपछि भएका वार्ताका सहमतिलाई उल्लंघन गर्दै पूर्वी लद्दाखको एलएसी क्षेत्र पार गरेको थियो । भारतीय सेनामाथिको चिनियाँ आक्रमणलाई त्यहाँका कुटनीतिज्ञहरुले बचाउ गरिरहेका छन् । उनीहरुले चिनियाँ आक्रोशलाई नै समर्थन गर्दै अभिव्यक्तिहरु दिइरहेका छन् । 
यस्तो किसिमको शक्ति प्रदर्शन गर्ने जबरजस्ती किसिमको कुटनीतिले दुबै मुलुकबीचको सम्बन्धलाई थप खराब बनाउँदै लगिरहेको छ । चिनियाँ विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ताले पछिल्ला साता दिने अभिव्यक्तिहरुबाट पनि स्पष्ट हुन्छ कि चीनले आफ्नो रणनीतिक उद्देश्य प्राप्तिका लागि जुनसुकै कदम चाल्‍न पनि तयार रहेको देखिन्छ । 
जसको पछिल्लो उदाहरण २५ जूनमा चिनियाँ विदेश र रक्षा मन्त्रालयका प्रवक्ताले जारी गरेको विज्ञप्तिबाट पनि स्पष्ट हुन्छ । रक्षा मन्त्रालयका परिष्ठ कर्णेल वउ छियानले भारतीय पक्षले गस्ती गर्दा गलवान नदीको मुहान पार नगर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुपर्ने बताइएको छ । 
सीमा क्षेत्रबाट सेनालाई फिर्ता बोलाउने विषयमा दुबै पक्षले छलफलबाट निर्णय गर्ने बताइएको  छ । त्यसैगरी विदेश मन्त्रलायका प्रवक्ता पनि सोही कुरा दोहोर्‍याएका थिए । 
झाओ लिजियानले भारतले गलवान भ्यालीबाट आफ्नो सेना फिर्ता गर्ने र संरचना भत्काउने सहमति भएको बताएका थिए । उनले भारतीय गतिविधिहरु खराब प्रकृतिको भएको र त्यसको परिणाम गतल हुने बताइएको छ । 
तर, वास्तविकता भने चिनियाँ सेना एलएसीमा आएर भारतीय पक्षसँग आक्रोश व्यक्त गरिरहेका छन् । चिनियाँ वाचर प्रोफेसर ब्रमा चेलानीले सन् २०१३ को आफ्नो लेखमा भनेका छन्, “चीनका लागि सहमति र सम्झौताका बुँदा उल्लंघन गरी धोका दिने गरेको छ ।”